नमस्कार मंडळी , रशिया आणि युक्रेनमध्ये सुरू असलेल्या युद्धात (Ukraine-Russia War) हे युद्ध संपून शांतता प्रस्थापित व्हावी, अशी जवळपास सर्वच देशांची इच्छा होती. आतापर्यंत अनेक देशांनी चर्चेद्वारे युद्ध संपवण्याचे आवाहन केले होते. पण नाटो युक्रेनच्या बाजूने उभा असल्याने नाटोमध्ये सहभागी असलेले सर्व देश युक्रेनच्या बाजूने आवाज उठवत आहेत आणि रशियाच्या हल्ल्यांवर टीका करत आहेत. एकंदरीतच काय हे नाटो आहे तरी काय ? असा प्रश्न पडणे साहजिकच आहे. तर आजच्या लेखातून आपण जाणून घेणार आहोत नाटो बद्दल सर्व माहिती. चला तर मग जाणून घेऊ नाटो म्हणजे काय ?(What is NATO in marathi) आणि त्याचे कार्य कसे चालते.
नाटो (NATO) ही एक आंतरराष्ट्रीय संघटना आहे जी राजकीय आणि लष्करी माध्यमांद्वारे त्याच्या सदस्य राष्ट्रांना स्वातंत्र्य आणि सुरक्षिततेची हमी देते. त्याची स्थापना 1949 मध्ये केली गेली.
 |
| NATO म्हणजे काय ? संपूर्ण माहिती. |
नक्की वाचा -- बारकोड-Barcode म्हणजे काय ? संपूर्ण माहिती.
नाटो म्हणजे काय (What is NATO)?
सर्व प्रथम आपण नाटो या शब्दाचा फुलफॉर्म जाणून घेऊया ,(Full form of NATO) नॉर्थ अटलांटिक ट्रिटुरायझेशन (North Atlantic Treaty Organization) ही 1949 मध्ये 28 युरोपीय देश आणि 2 उत्तर अमेरिकन देशांदरम्यान तयार केलेली आंतरराष्ट्रीय संस्था आहे. राजकीय आणि लष्करी माध्यमांद्वारे आपल्या सदस्य राष्ट्रांना स्वातंत्र्य आणि सुरक्षिततेची हमी देणे आणि संरक्षण आणि सुरक्षा संबंधित मुद्द्यांवर सहकार्याद्वारे देशांमधील संघर्ष रोखणे हे नाटोचे उद्दिष्ट आहे. ते दुसऱ्या महायुद्धानंतर स्थापन केले गेले. NATO चे मुख्यालय ब्रुसेल्स (Brussels), बेल्जियम (Belgium) येथे आहे.
(NATO) नाटोची भूमिका काय आहे?
NATO ने म्हटले आहे की NATO च्या कोणत्याही एका देशावर हल्ला हा संपूर्ण संघटनेवर हल्ला असेल. म्हणजेच, नाटोचे सर्व देश एखाद्याच्या देशावरील हल्ल्याला प्रत्युत्तर देतील. NATO कडे स्वतःचे सैन्य किंवा इतर कोणतेही संरक्षण स्त्रोत नाही, परंतु NATO चे सर्व सदस्य देश आपापल्या सैन्यात परस्पर सामंजस्याच्या आधारे योगदान देतील. हे लक्षात घेण्यासारखे आहे की केवळ नाटो सदस्य देशच त्याच्या संरक्षणाचा लाभ घेऊ शकतात. NATO चे सदस्य नसलेल्या इतर देशांना NATO ची जबाबदारी असणार नाही. यासोबतच आणखी एक विशेष गोष्ट अशी आहे की, नाटो आपल्या सदस्य देशांना कोणत्याही बाह्य आक्रमणापासून बचाव करण्यासाठी जबाबदार आहे, परंतु कोणत्याही सदस्य देशात नागरी किंवा इतर कोणतेही युद्ध झाले तर त्यात नाटोचा सहभाग शून्य असेल.
नाटोला निधी (NATO Funding) कसा दिला जातो?
नाटोचा निधी फक्त त्याचे सदस्य देश करतात आणि जर आपण नाटोच्या निधीबद्दल बोललो तर अमेरिकेला त्याचा कणा म्हटले जाते कारण अमेरिका आपल्या बजेटच्या तीन चतुर्थांश निधी देते. 2020 मध्ये, सर्व NATO सदस्यांचा एकत्रित लष्करी खर्च हा जगातील एकूण खर्चाच्या 57% इतका होता. सदस्यांनी राष्ट्रांनी मान्य केले की 2024 पर्यंत त्यांच्या GDP च्या किमान 2% संरक्षण खर्चाचे लक्ष्य गाठण्याचे त्यांचे लक्ष्य आहे.
नक्की वाचा -- भारतीय घोटाळेबाज लंडनला का पळून जातात?
नाटोची संरचना (Structure of NATO)
नाटोचे मुख्यालय ब्रुसेल्स येथे आहे. त्याची रचना 4 भागांनी बनलेली आहे-
1. परिषद: हे नाटोचे सर्वोच्च अंग आहे. त्यात राज्याच्या मंत्र्यांचा समावेश आहे. त्याची मंत्रीस्तरीय बैठक वर्षातून एकदा होते. करारातील तरतुदींची अंमलबजावणी करणे ही परिषदेची मुख्य जबाबदारी आहे.
2. उप-परिषद: ही परिषद नाटोच्या सदस्य देशांद्वारे नियुक्त केलेल्या राजनैतिक प्रतिनिधींची परिषद आहे. ते NATO संघटनेशी संबंधित समान हिताच्या बाबी हाताळतात.
3. संरक्षण समिती: यात नाटो सदस्य देशांचे संरक्षण मंत्री असतात. NATO आणि गैर-NATO देशांमध्ये संरक्षण, रणनीती आणि लष्कराशी संबंधित विषयांवर चर्चा करणे हे त्याचे मुख्य कार्य आहे.
4. सैनिक समिती: NATO परिषद आणि त्यांच्या संरक्षण समितीला सल्ला देणे हे तिचे मुख्य कार्य आहे. त्यात सदस्य देशांच्या लष्करप्रमुखांचा समावेश असतो.
नाटो (NATO) सदस्यांची यादी
1949 मध्ये नाटोचे मूळ सदस्य बेल्जियम, कॅनडा, डेन्मार्क, फ्रान्स, आइसलँड, इटली, लक्झेंबर्ग, नेदरलँड, नॉर्वे, पोर्तुगाल, युनायटेड किंगडम आणि युनायटेड स्टेट्स होते. मात्र आता सदस्य देशांची संख्या ३० च्या जवळ पोहोचली आहे.
| क्र. | नाटो (NATO) सदस्य |
|---|---|
| १ | अल्बानिया (Albania) |
| २ | बेल्जियम (Belgium) |
| ३ | बुल्गारिया (Bulgaria) |
| ४ | कनाडा (Canada) |
| ५ | क्रोएशिया (Croatia) |
| ६ | चेक प्रतिनिधि (czech) |
| ७ | डेनमार्क (Denmark) |
| ८ | एस्तोनिया (Estonia) |
| ९ | फ्रांस (France) |
| १० | जर्मनी (Germany) |
| ११ | यूनान (Greece) |
| १२ | हंगरी (Hungary) |
| १३ | आइसलैंड (Iceland) |
| १४ | इटली (Italy) |
| १५ | लातविया (Latvia) |
| १६ | लिथुआनिया (Lithuania) |
| १७ | लक्समबर्ग (Luxembourg) |
| १८ | मोंटेनेग्रो (Montenegro) |
| १९ | नीदरलैंड (Netherlands) |
| २० | उत्तर मैसेडोनिया (North Macedonia) |
| २१ | नॉर्वे (Norway) |
| २२ | पोलैंड (Poland) |
| २३ | पुर्तगाल (Portugal) |
| २४ | रोमानिया (Romania) |
| २५ | स्लोवाकिया (Slovakia) |
| २६ | स्लोवेनिया (Slovenia) |
| २७ | स्पेन (Spain) |
| २८ | तुर्की (Turkey) |
| २९ | यूनाइटेड किंगडम (United Kingdom) |
| ३० | संयुक्त राज्य अमेरिका (United States) |
युक्रेन आणि नाटोच्या (NATO) वाढत्या जवळीक विरोधात रशिया
युक्रेन नाटोमध्ये सामील होण्याची चर्चा नवीन नसून खूप जुनी आहे. सध्याच्या परिस्थितीत युक्रेनने NATOमध्ये सामील होण्याचे ठरवले आहे. नाटोमध्ये सामील होताच युक्रेनची लष्करी ताकद वाढणार असून NATO देशांचे सैन्य सीमेवर तैनात करण्यात येणार आहे. जर युक्रेन नाटोमध्ये सामील झाले तर रशियाला त्याच्या शत्रू देशांनी चारही बाजूंनी घेरले जाईल. हेच कारण आहे की रशिया NATOचा द्वेष करतो आणि युक्रेनने त्यात सामील होऊ नये अशी त्याची इच्छा आहे.
नक्की वाचा -- Logo म्हणजे काय? Logo कसे बनवायचे ? मराठीत पूर्ण माहिती जाणून घ्या.
मंडळी आम्ही आशा करतो कि वरील लेखातून दिलेली NATO म्हणजे काय ? (What is NATO in Marathi), (NATO) नाटोची भूमिका काय आहे?, नाटोला निधी (NATO Funding) कसा दिला जातो?, नाटोची संरचना (Structure of NATO) याविषयी माहिती तुम्हाला योग्यरीत्या समजली असेल. वरील लेखातून काही शंका, त्रुटी आढळल्यास व हा लेख तुम्हाला कसा वाटला हे कमेंट करून सांगायला विसरू नका. जोशमराठी डॉट कॉम नेहमीच रोचक माहिती वाचकांसमोर सादर करत असते. सदरचा लेख तुम्ही तुमच्या प्रिय जणांशी शेयर करू शकता.
टिप्पणी पोस्ट करा