मित्रांनो प्राचीन काळात जेव्हा मंदिर बनवले जायचे तेव्हा वास्तू आणि खगोल विज्ञानाच अभ्यास केला जायचा आणि मगच त्यांच्या निर्मितीची पाऊले उचलली जायची . याच्या व्यतिरिक्त राजा महाराजा आपला मौल्यवान खजिना भूगर्भात लपवायचे आणि त्यावर मंदिरांची निर्मिती करायचे व त्या खजिन्या पर्यंत पोहचण्याचे वेगळे मार्ग बनवले जायचे. भारतात अशी काही मंदिरे आहेत ज्यांचा संबंध केवळ वास्तू ,खगोलीय विज्ञान आणि खजिना यांच्याशी नसून हि मंदिरे वेगळ्याच रहस्यमयी घटनांसाठी ओळखले जातात जे सोडावने आजतागायत कुणालाही जमले नाही. अशाच ११ मंदिरांच्या बाबत रोमांचक (Mysterious temples in india in marathi), गूढ रहस्य या लेखातून पाहणार आहोत.

भारतातील ११ रहस्यमयी मंदिरे (Top 11 Mysterious temples)
भारतातील ११ रहस्यमयी मंदिरे (Top 11 Mysterious temples)

खरे सांगायचे झाले तर भारतात अशी खूप मंदिरे आहेत ज्यांच रहस्य उलगडणे सोपी गोष्ट नाहीये पण या लेखात आपण ज्या मंदिराबाबत रहस्य जाणून घेणार आहोत ते खूप प्रसिद्ध आहेत. चला तर मग जाणून घेऊया भारतातील १० रहस्यमयी मंदिरे(Mysterious temples in india in marathi).

भारतातील ११ रहस्यमयी मंदिरे (Top 11 Mysterious temples)


कैलास मानसरोवर (Kailash Mansarover)

साक्षात प्रभू शंकर येथे विराजमान झाले आहेत असे म्हंटले जाते. हे पृथीचे केंद्र आहे. जगाच्या सर्वात उंच ठिकाणी वसलेले , कैलास मानसरोवर, कैलास पर्वत आणि पुढे मेरु पर्वत वसले आहे. या संपूर्ण प्रदेशाला शिव आणि देवलोक असे म्हणतात. वेद आणि पुराणात रहस्यमय आणि चमत्काराने भरलेल्या या जागेचा गौरव केला गेला आहे. कैलाश पर्वत समुद्रसपाटीपासून 22,068 फूट उंच आहे आणि हिमालयातून उत्तरीय भागात तिबेटमध्ये स्थित आहे. कैलास चीनमध्ये येते कारण तिबेट चीनच्या अधीन आहे , जो तिबेटी धर्म, बौद्ध, जैन आणि हिंदू धर्म या चार धर्मांचे आध्यात्मिक केंद्र आहे. कैलास पर्वत - ब्रह्मपुत्र, सिंधु, सतलज आणि कर्नालीच्या दिशांकडून नद्यांचा उगम झाला आहे.

कन्याकुमारी मंदिर (Kanyakumari Temple)

कन्याकुमारी देवीचे मंदिर हे समुद्री तटावरच स्तिथ आहे. तेथे देवी पार्वतीच्या कन्या रुपाला पुजले जाते. मंदिरात प्रवेश करण्यासाठी पुरुषांना कमरेच्या वरचे वस्त्र काढावे लागते. येथे प्रचलित कथा अशी आहे कि देवीचा विवाह संपन्न झाला नाही त्यामुळे राहिलेले तांदूळ धान्याचे दगड बनून गेले. कन्याकुमारीच्या समुद्री तटावरील वाळूमध्ये तांदूळ धान्यासारखे रंग रूप असणारे बारीक दगड खूप प्रमाणात आढळतात. कन्याकुमारीमध्ये होणारा सूर्योदय आणि सूर्यास्त खूपच प्रसिद्ध आहे. मंदिराच्या उत्तरीय भागात २-३ किलोमीटर लांब सूर्यास्त स्थळ (Sunset point) हि आहे .

शनी शिंगणापूर (Shani Shingnapur)

सूर्यपुत्र शनिदेव यांचे भारतात खूप सारी मंदिरे आहेत आणि त्यातीलच प्रमुख मानले जाणारे महाराष्ट्राच्या अहमदनगर जिल्ह्यामध्ये स्तिथ असणारे शिंगणापूरचे शनी मंदिर होय. जगामध्ये प्रसिद्ध असणाऱ्या या शनी मंदिराचे वैशिष्ट्य असे आहे कि येथे स्थापित केलेली शनिदेवांची पाषाण मूर्ती छत्र किंवा घुमटाशिवाय खुल्या आकाशाखाली एका संगमरवरावर विराजमान झाली आहे.

नक्की वाचा >> काळ्या मुंग्या Black Ants का चावत नाहीत ? Interesting Facts

येथे शिंगणापूर शहरात भगवान शनी महाराजांची भीती अशी आहे की शहरातील बहुतेक घरांमध्ये खिडक्या, दारे आणि घर नाही. घरांच्या दरवाज्यांना फक्त पडदे पाहायला मिळतील कारण या क्षेत्रात चोरी होत नाही. असे म्हणतात की जे लोक चोरी करतात त्यास शनि महाराज स्वत: शिक्षा करतात. याची अनेक थेट उदाहरणे पाहिली गेली आहेत. शनीच्या रागापासून मुक्त होण्यासाठी जगभरातून दर शनिवारी कोट्यवधी लोक येतात.

ज्वाला मंदिर (Jwala Temple)

ज्वालादेवीचे मंदिर हिमाचलमधील कांग्रा खोऱ्यांच्या दक्षिणेस 30 कि.मी. अंतरावर आहे. हे माता सती यांच्या 51 शक्तीपीठांपैकी एक आहे. हजारो वर्षांपासून इथल्या देवीच्या तोंडातून अग्नि निघत आहे. हे मंदिर पांडवांनी शोधून काढले. या ठिकाणचे आणखी एक आकर्षण म्हणजे तांब्याची पाईप .ज्याद्वारे नैसर्गिक वायू वाहतो. या मंदिरात वेगवेगळ्या आगीच्या 9 वेगवेगळ्या ज्वाळा आहेत, जे वेगवेगळ्या देवी-देवतांना समर्पित केल्या आहेत. वैज्ञानिकांच्या मते, ही मृत ज्वालामुखीची आग असू शकते.

भारतातील ११ रहस्यमयी मंदिरे (Top 11 Mysterious temples)
भारतातील ११ रहस्यमयी मंदिरे (Top 11 Mysterious temples) Source-google

हजारो वर्षांच्या जुन्या ज्वालादेवीच्या मंदिरात जळणारी 9 ज्योत 9 देवी महाकाली, महालक्ष्मी, सरस्वती, अन्नपूर्णा, चंडी, विंध्यावासिनी, हिंगलाज भवानी, अंबिका आणि अंजना देवीच्या रूपात आहेत. सतयुगात, महाकालीच्या परम भक्त भूमीचंद यांनी स्वप्नांनी प्रेरित होऊन हे भव्य मंदिर बनवले होते असे म्हणतात. जो कोणी खऱ्या मनाने या रहस्यमय मंदिराला भेट देण्यासाठी आला आहे, त्याच्या सर्व इच्छा इथे पूर्ण होतात.

सोमनाथ मंदिर (Somnath Temple)

सोमनाथ मंदिर एक महत्त्वाचे हिंदू मंदिर आहे, जे 12 ज्योतिर्लिंगांपैकी पहिले ज्योतिर्लिंग म्हणून गणले जाते.असे मानले जाते की सोमनाथचे शिवलिंग 24 शिवलिंगांच्या मध्यभागी होते. या शिवलिंगांमध्ये मक्कामधील काबाच्या शिवलिंगाचा समावेश आहे. यातील काही शिवलिंग आकाशात स्थित कर्क रेषावृत्त खाली येतात. गुजरातच्या सौराष्ट्र भागाच्या वेरावल बंदरात हे मंदिर चंद्रदेव यांनीच बनवले आहे असे म्हणतात. ग्वेदातही त्याचा उल्लेख केला गेला आहे.

हे स्थान सर्वात रहस्यमय मानले जाते. सोमनाथ मंदिर हे यदुवंशींसाठी एक प्रमुख स्थान होते. मंदिर 17 वेळा नष्ट झाले आहे आणि प्रत्येक वेळी पुन्हा तयार केले गेले आहे.येथेच भगवान श्रीकृष्णाने खून केला होता. या ठिकाणी अतिशय सुंदर कृष्णा मंदिर बांधले गेले आहे.

करणी मातेचे मंदिर (Karni Mata Temple)

राजस्थान मधील बिकानेरमध्ये स्तिथ असलेले करणी मातेचे मंदिर खूप सुंदर आणि अनोखे आहे. या मंदिरात जवळ जवळ २० हजार काळे उंदीर राहतात. लाखोंच्या संख्येत पर्यटक आणि श्रद्धाळू लोक आपली मनोकामना पूर्ण करण्यासाठी इथे येतात. दुर्गामातेचा अवतार मानले जाणाऱ्या करणी देवीच्या मंदिराला 'उंदिरांचे मंदिर' या नावाने सुद्धा संबोधले जाते. तेथे या सर्व उंदीराना काबा म्हंटले जाते आणि त्यांना रोज खाद्य हि दिले जाते तसेच त्यांची सुरक्षा देखील केली जाते.

भारतातील ११ रहस्यमयी मंदिरे (Top 11 Mysterious temples)
भारतातील ११ रहस्यमयी मंदिरे (Top 11 Mysterious temples)Source-google

आश्चर्याची गोष्ट म्हणजे तुम्हाला इथे पाय घासत चालावे लागेल त्याचे कारण म्हणजे तेथे असणारे उंदीर. त्यातील एक हि उंदीर तुमच्या पायाखाली आला तर अपशकुन मानले जाते. तसेच एखादा उंदीर तुमच्या पायावरून उडी मारून गेला तर देवीची कृपा तुमच्यावर होईल आणि तुम्हाला या मंदिरात पांढऱ्या रंगाचा उंदीर दिसला तर तुमची मनोकामना पूरी झालीच म्हणून समझा.

कामाख्या मंदिर (Kamakhya Temple)

कामाख्या मंदिराला तांत्रिकांचा बालेकिल्ला असे म्हणतात. देवीच्या 51 शक्तीपीठांपैकी एक सर्वात महत्वाचे पीठ मानले जाते. कामाख्या मंदिर आसामच्या गुवाहाटीमध्ये आहे. त्रिपुरसुंदरी, मातंगी आणि कमला या मूर्तींची स्थापना येथे प्रामुख्याने केली आहे. दुसरीकडे मुख्य मंदिराच्या सभोवतालच्या 7 वेगवेगळ्या मंदिरात मूर्ती स्थापित केल्या आहेत.

नक्की वाचा >> Emoji म्हणजे काय आणि Emoji कसे बनवायचे?

पौराणिक मान्यता अशी आहे की वर्षातून एकदा अंबुवाची उत्सवाच्या वेळी आई भगवतीच्या गर्भगृहात सतत तीन दिवस रक्त वाहते. अनेक पुस्तके या मंदिराच्या चमत्कार आणि रहस्यांनी परिपूर्ण आहेत. या मंदिराचे चमत्कारी आणि रहस्यमय रहस्य प्रकट करणाऱ्या हजारो कथा आहेत.

खजुराहोचे मंदिर (Khajuraho Temple)

त्या काळाच्या राजाने लैंगिक समर्पणासाठी मंदिराची संपूर्ण मालिका बांधण्याचे कारण काय होते? हे रहस्य आजही अबाधित आहे. खजुराहो हे भारताच्या मध्य प्रदेश प्रांताच्या छतरपूर जिल्ह्यात वसलेले एक छोटेसे शहर आहे, परंतु ताजमहालनंतर भारतात सर्वाधिक भेट दिलेल्या पर्यटनस्थळांपैकी खजुराहो हे एक आहे.

खजुराहो हे भारतीय आर्य स्थापत्य आणि वास्तुकलेचे एक अद्वितीय उदाहरण आहे. चंदेल राज्यकर्त्यांनी ही मंदिरे ९०० ते ११३० दरम्यान बांधली. इतिहासातील या मंदिरांचा सर्वात प्राचीन उल्लेख अबू रिहान अल-बारुनी आणि अरब मुसाफिर इब्न बत्तूता यांचा आहे.कला पारखी चंदेल राजांनी जवळपास 84 अद्वितीय आणि अद्भुत मंदिरांची उभारणी केली होती, परंतु आतापर्यंत फक्त २२ मंदिर सापडले आहेत. ही मंदिरे शैव, वैष्णव आणि जैन पंथांची आहेत.

उज्जैनचे काळ भैरव मंदिर (Bhairava temple of Ujjainche)

या मंदिराबद्दल सर्वांना माहिती असली तरी येथील काळ भैरवची मूर्ती आहे, या ठिकाणचे आश्चर्य म्हणजे मंदिरात प्रसाद ऐवजी मद्य अर्पण केले जाते. तेच मद्य येथे प्रसाद म्हणून वितरीत केले जाते. असे म्हणतात की काल भैरव नाथ हे या शहराचे रक्षक आहेत. वर्षाकाठी 12 महिने आणि 24 तास या मंदिराच्या बाहेर मद्य उपलब्ध असते.

अजिंठा-एलोरा मंदिरे (Ajintha-Ellora Temple)

अजिंठा-एलोरा लेण्या महाराष्ट्रातील औरंगाबाद शहराजवळ आहेत. मोठे दगड कोरून या गुहा तयार केल्या आहेत. अजिंठामध्ये 29 गुहा आहेत आणि एलोरामध्ये 34 लेण्या आहेत. या लेण्या जागतिक वारसा म्हणून जतन केल्या गेल्या आहेत. ते राष्ट्रकूट घराण्याच्या राज्यकर्त्यांनी बांधले होते. या लेण्यांच्या गूढतेवर आजही संशोधन चालू आहे. येथे ऋषीमुनी , भिक्षु आणि भिक्षूंनी तीव्र तपश्चर्या व ध्यान केले होते.

भारतातील ११ रहस्यमयी मंदिरे (Top 11 Mysterious temples)
भारतातील ११ रहस्यमयी मंदिरे (Top 11 Mysterious temples)Source-google

सह्याद्रीच्या डोंगरावर वसलेल्या या 30 लेणींमध्ये जवळजवळ प्रार्थना विभाग आणि २ बौद्ध मठ आहेत. अश्वशक्तीच्या आकारात बांधलेल्या या लेण्यांना फार प्राचीन आणि ऐतिहासिक महत्त्व आहे. हे इसवी सन 200 ते इसवी सन 650 दरम्यान बौद्ध धर्माचे चित्रण करतात. या लेण्यांमध्ये हिंदू, जैन आणि बौद्ध अशा धर्मांबद्दल दर्शविलेल्या विश्वासाच्या त्रिवेणी संगमचा प्रभाव दिसून येतो. दक्षिणेकडील १२ लेणी बौद्ध धर्मावर आधारित आहेत (महायान पंथावर आधारित आहेत), मध्यभागी 17 लेणी आहेत, हिंदू धर्म आणि उत्तरेकडील लेण्या जैन धर्मावर आधारित आहेत.

ऐरावतेश्‍वर मंदिर (Airavateshwar Temple)

तामिळनाडूमध्ये एक मंदिर आहे ज्याचे नाव 'ऐरावतेश्वर मंदिर' आहे, जे चोळ राजांनी 12 व्या शतकात बांधले होते. हे एक अतिशय आश्चर्यकारक मंदिर आहे. या मंदिराच्या पायऱ्यांमधून संगीत ऐकू येते. हे मंदिर अतिशय खास स्थापत्यशास्त्रीय शैलीने बांधले गेले आहे. या मंदिराची खास गोष्ट म्हणजे तीन पायऱ्या . ज्यावर पाय ठेवल्याने संगीताचे वेगवेगळे आवाज ऐकू येतात. पण या संगीतामागील रहस्य काय आहे? आजतागायत यावर पडदा आहे. हे मंदिर श्री महादेव शंकर यांना समर्पित आहे.

नक्की वाचा >> बारकोड-Barcode म्हणजे काय ? संपूर्ण माहिती.

मंदिराच्या स्थापनेसंदर्भात स्थानिक आख्यायिकेनुसार, देवांचा राजा इंद्र यांचा पांढरा हत्ती भगवान ऐरावत यांनी येथे भगवान शंकरांची पूजा केली. यामुळे या मंदिराला ऐरावतेश्वर मंदिर असे नाव पडले. त्याचबरोबर युनेस्कोने यास जागतिक वारसा म्हणून घोषित केले आहे.

मित्रानो तर हि होती भारतातील आश्चर्याने आणि गूढ रहस्यांनी भरलेली ११ मंदिरे (Mysterious temples in india in marathi) ज्यांचा उलगडा कोणालाही आजतागायत करता आला नाही. मंदिरे ,शिलालेख ,लेण्या - स्तंभ हीच भारताची संपत्ती आहे , यांचे संवर्धन करणे काळाची गरज आहे. वरील मंदिरांपैकी कोणकोणत्या मंदिरांना तुम्ही भेट दिली आहे हे कमेंट करून सांगायला विसरू नका.

तर मित्रानो आपण वरच्या लेखातून कैलास मानसरोवर (Kailash Mansarover), कन्याकुमारी मंदिर (Kanyakumari Temple), शनी शिंगणापूर (Shani Shingnapur), ज्वाला मंदिर (Jwala Temple), सोमनाथ मंदिर (Somnath Temple), करणी मातेचे मंदिर (Karni Mata Temple), कामाख्या मंदिर (Kamakhya Temple), खजुराहोचे मंदिर (Khajuraho Temple), उज्जैनचे काळ भैरव मंदिर (Bhairava temple of Ujjainche), अजिंठा-एलोरा मंदिरे (Ajintha-Ellora Temple), ऐरावतेश्‍वर मंदिर (Airavateshwar Temple) बद्दल रहस्य जाणून घेतले.

मंडळी वरील लेख तुम्हाला कसा वाटला आणि या लेखाबाबत आणखी माहिती हवी असल्यास सांगायला विसरू नका. तसेच हा लेख तुम्ही तुमच्या प्रिय-जणांशी नक्कीच शेयर करा. जोशमराठी ज्ञानरंजन भागात नेहमीच अशा रोचक ,रहस्य व तथ्य (Facts) नी भरलेले लेख आणत असते. तरी www.joshmarathi.com ला भेट देत राहा.

Post a Comment

थोडे नवीन जरा जुने